İsterseniz “cumhurbaşkanlığı adaylığını kafaya koydu o yüzden böyle yapıyor” deyin, isterseniz Erdoğan iktidarı “canına tak etti” o yüzden yapıyor[1] deyin lakin sonuçta Kılıçdaroğlu, yalnızca Erdoğan’ın değil Bahçeli’nin de ayarlarına tesir ediyor. Siyaset tabiriyle; gündem dayatıp gerisinden sürüklüyor.
Hatırlanacağı üzere Kılıçdaroğlu bir müddettir muhalefet etme usulünü değiştirdi. MB, TÜİK, MEB ve SADAT kapılarını ziyaret derken artık ABD ve İngiltere sokaklarına taştı. (Büyük ihtimalle sırada Papua Yeni Gine değil ama Almanya var, üstelik daha da şaşalı olmak zorunda) Tipken Vakfı’nın önünde, Chelsea sokaklarında idi. Ve son olarak biri Soylu’nun başkası Erdoğan’ın yemeğine iki sinek bıraktı. (Bu arada belirtmek gerekir ki Kılıçdaroğlu sadece mekânı, söylemi, eylem biçimini değiştirmiyor, CHP’nin ideolojisini de değiştiriyor.)
“Breaking Bad Süleyman, ülkenin çocuklarının zehirlenmesine göz yummuştur” demekle kalmadı, “Uyuşturucu paralarını Türkiye’nin cari açığının finansmanında kullandılar” bile dedi. Hatta “Sarayın düzeni bu salgını besliyor” diye ekledi. Yani Kılıçdaroğlu’nun tabirlerinden, bu “faaliyetin” taammüden yapıldığı ve ekonomik/siyasi sonuçların amaçlandığı “çıkarılabilir”.
Soylu’nun paniklediği aşikâr. Lakin ezberi şahane; “Aslı Baykal’ın istifasını hazmedemediği açık. Eşkıya takımının Yalova mahkemesi baskınını, ortaya dökülen MLKP-PKK-FETÖ-DHKP/C ittifakı”, “TOGG’u hazmedemiyor” falan filan derken görselliği abartılan uyuşturucu operasyonları servis edildi. Yetmedi, Bakanlığı’na bağlı kolluk kuvvetlerinin üst seviye yöneticilerini Kılıçdaroğlu’nun karşısına dizdi.[2] Anlaşılan bu sefer tek başına kalmak istememişti Soylu. Ve sonuç; havuz medyası dahil uyuşturucu gündemli olsa da Kılıçdaroğlu manşetlere taşındı.
Asıl olay ise türban konusu, pardon başörtüsü konusu. Kılıçdaroğlu, “Kadınların inançlarını istismar ettiğiniz yeter” dedi ve kamuda başörtüsü özgürlüğünü içeren kanun teklifini CHP’liler Meclis’e sundu. Amaç, “kadınların giyim kuşamını, siyasetin tekelinden çıkartmak” daha doğrusu Erdoğan’ın tekelinden çıkarmak. CHP, hiçbir şeyden çekmemişti şu “başörtüsü”nden çektiği kadar, dense yeri var.
ÇIKAN, EKLENEN ‘OK’LAR
Devam etmeden evvel buraya kısa bir kısım ekleme muhtaçlığı var. CHP’den sosyalist bir çizgi/tutum bekleyen ve CHP’yi bunu yapmadığı için “yerden yere vuran” klasik solcu eleştirisi değil, yapmak istediğim. Bir tutarsızlığa dikkat çekmek yalnızca, daha doğrusu tutarsızlığın (ya da siz ona değişiklik deyin) çaktırmadan yapılmasına dikkat çekmek. Uzun vakittir CHP yöneticilerinin ağzından “laiklik” sözcüğünü duyuyor musunuz? Haydi yumuşatalım, eskisi kadar sık duyuyor musunuz, diyelim? “Evet”ler çok cılız çıktı. Meğer “laiklik ilkesi” CHP’nin Altı Ok’undan biri değil mi? Yani CHP’yi öbür siyasi hareketlerden ayıran değerli ideolojik formatlardan biri. Sorsanız, “aaa olur mu hiç” derler, “din işlerinin, devlet işlerinden ayrışmasını, en çok biz savunuyoruz” derler. Pekiyi, “ya dinin, toplum işlerinden ayrışmasını, yani din kuralarının tüm toplumsal alakaları belirleme gücünün elinden alınmasını?”
Laiklik söylemi, yalnızca CHP’lilerin lisanından sürgün edilmedi, toplumda dini kuralların/simgelerin/davranışların daha da yerleşmesine moderatörlük (kolaylaştırıcılık) yapılmaya girişildi. 2008’de üniversitelerde başörtüsüne özgürlük getiren 5735 sayılı Kanun’un iptali için CHP ismine Başkan Sav ve Kemal Anadol ile Anayasa Mahkemesi’ne dilekçe veren Kemal Kılıçdaroğlu bugün yani 2022’de yani 14 yıl sonra devletin bütün kamu ve kuruluşlarında “başörtüsü”nün özgür olması için kanun teklifi veriyor.[3]
Siyaset yalnızca iktidarı değil, toplumu da değiştirme “sanatı”dır. CHP rozeti takarak, “bir kişiyi daha sosyal demokrat yaptığına” inanıyor mu CHP yöneticileri, elbette hayır, “bir kişiyi daha AKP’den çaldık” diye övünüyor.
Sosyalist tenkit ile değil ancak sosyalist jargon ile bu kısmı kapatabiliriz; buna kitle kuyrukçuluğu deniyor…[4]
SARAYDAKİ HESAP ÇARŞIYA UYAR MI?
Devam edelim… Kılıçdaroğlu’nun “başörtüsü” çıkışı, “AK Parti”liler de kabul etsin, Erdoğan’ın ezberini bozdu.
Kılıçdaroğlu’nun bu atılımını kendilerine verilmiş pas olarak gören ve “Bizim de golü atmamız lazım” diyen Erdoğan, 5 Ekim’deki partisinin küme toplantısında “aileyi de güçlendirecek şekilde başörtüsüne anayasal güvence” daveti yaptı. Ve 22 Ekim’de de referandum davetinde bulunarak “Parlamentoda bu iş çözülmüyorsa millete götürelim, kararı millet versin” dedi. 7 Kasım’da ise “Prensip olarak, temel hak ve özgürlükler ile ilgili konuların, halk oylamasına götürülmesini doğru bulmuyoruz” diyerek asisti bırakın kaleyi, tribüne bile değil, stadın dışına çaktı.
Erdoğan’ın “temel hak ve özgürlükleri” hatırlamasını sağlayan ise 2 Kasım günü olmuş anlaşılan. Adalet Bakanı Bekir Bozdağ başkanlığındaki AKP heyeti, başörtüsü konusunda hazırlanacak anayasa değişikliği için MHP, CHP, HDP ve İYİP kümelerini TBMM’de 2 Kasım’da ziyaret etmişti. Her ne kadar bizler yalnızca HDP ziyaretini öğrensek de[5] Bozdağ’ın heyeti, görüşmelerden istediği sonucu alamamış olmalı ki referandum rafa kalktı.
Ve sonra ne mi oldu, gündem “birdenbire” değişiverdi. Başörtüsü gitti yerine “siyasette yeni senaryolar” geldi. Nasıl olur, AKP yapmadığı berbatlığı bırakmadığı HDP ile nasıl görüşür? HDP, kendisine yapmadığı berbatlığı bırakmayan AKP ile nasıl görüşür? Ansızın herkes prensipsiz, aniden herkes unsurlu oluverdi! Prensip sahibi olanların başında da Meral Akşener geldi. (Hani başka biri olsa neyse de Akşener’in bu role soyunması, trajikomik ötesi oldu).[6]
Oysa hesap çok kolay (olabilir)! Bu ülkede genel olarak zati öyledir ancak seçim düzlüğüne girildiği her periyotta siyasetin prensibi, kuralı, etiği aslında ortadan kalkar. Tek bir muvaffakiyet kriteri vardır; elde edilen sonuç. Açıktır ki Tayyip Erdoğan, kendisinin de dediği üzere “Kılıçdaroğlu’nun başörtüsü hamlesini kendisine verilmiş pas olarak görmüş” ve bu pası gole dönüştürmeyi amaçlamış. Yani başörtüsü konusunu referanduma götürme hesabı yapmış, bunu seçimlere denk getirerek seçmenin önüne üç sandık koymayı planlamış; başörtüsüne evet, AKP’ye evet, Erdoğan’a evet. Bu taktik Bahçeli’nin de çok aklına yatmış olmalı ki neredeyse siyasetinin tamamını Kürt düşmanlığı üzerinden kurmuş olmasına karşın, uygulanmasına onay vermiş. “Son derece doğal ve doğru bir adımdır” dedi AKP’nin HDP ziyareti için. CHP yapsaydı bu ziyareti, ne derdi acaba, daha doğrusu neler demezdi neler. Ancak “saraydaki hesap çarşıya uymamış” olacak ki bu hesaptan vazgeçildi.
Bu ortada şu milliyetçi geçinenlerin “omurgasızlığını” ortaya sıkıştırmadan geçmek olmaz. Kimin kastedildiği aşikâr elbette, Bahçeli ve Akşener ikilisi.
HER ADIMDA YENİ SENARYO
Ziyaret atılımı; AKP-MHP bloğuna “hem kaybettirdi hem de yeni bir kapı açtı” denebilir. Şu an için kaybettirdikleri daha bariz elbette. HDP ve Kürt düşmanlığı telaffuzlarından (biraz bile olsa) geri durmak zorunda kalacaklar. Zira PKK ile bir tuttukları “adına da HDPKK” dedikleri kurumu, resmi ve legal bir muhatap kabul etmiş oldular. Artık Yozgat’ın, Erzurum’un köy kıraathanelerindeki muhabbetler, öbür argümanlar bulmak zorunda. Öteki yandan başta CHP olmak üzere DEVA ve Gelecek’e “gollük bir pas” verdiler. Artık artık herkesin önü açık, HDP’yi muhatap kabul etmek için. Hatta HDP’lilerle sabah kahvaltısında Diyarbakır’da ciğer bile yiyebilirler. (Kılıçdaroğlu’nun yaptığı hata şimdi bir kontr-atak şansı doğurdu).
AKP’nin HDP ziyareti fiyasko ile sonuçlanmış üzere gözükse de yeni bir kapıyı da araladı. Altını çizmekte fayda var; Kürt seçmenin oyunu almadan her iki taraf için de kazanmak imkânsız, yani Kürtler “muhalefette kalırsa” Erdoğan kaybedecek. Sarayın asıl taktiği; HDP’yi pypass ederek Kürt oylarını almak. Ziyaret; HDP’yi karşısına almadan, bu taktiği sürdürmesine imkan sağlıyor. Kürt halkına “ben uzlaşmaya açığım” diyor.
Pekiyi AKP, HDP’yi yanına almayı başarabilir mi? Elbette bu mümkün lakin bunun için birkaç şart var (sanki). Belediyelere gönderilen kayyumlar geri çekilmeden, Soylu misyondan el çektirilmeden, Demirtaş ve öteki tutsaklar hür bırakılmadan HDP bu türlü bir teklife “evet” der mi? Ne dersiniz?
Pekiyi HDP’ye karşın PKK ikna edilebilir mi? Elbette bu da mümkün lakin Öcalan’ın tecrit şartları kaldırılmadan, daha da kıymetlisi Suriye’de “bir plan” üzerinde muahede yapılmadan PKK “evet” der mi? Ne dersiniz?
Ancak her ikisini de her an yapacakmış üzere yapmak, tahminen işe yarayabilir. “Yeni Çözüm Süreci” lafları ortalıkta dolaşmaya başladı bile. Ne acıklı ki AKP, bunu da daha evvel denemişti. Olsun bir defa daha denemekten ziyan gelmez. Yıldırılmış, usandırılmış, örselenmiş Kürt halkı, “nasıl olsa her umudun peşinden koşmaya hazır” diye düşünebilirler!!
SİYASETTE HİÇBİR ATILIM SON DEĞİLDİR!
Demirel’in çevirisi ile “dün dündür, bugün bugün”. Hele hele seçimler yaklaştıkça her gün bir evvelkiyle hiç uyuşmayan yeni siyasetler inşa edilebilir, inşa edilenin ömrü bir gün bile olmayabilir.
Seyirlik bir oyun içinde herkes; hem seyrediyoruz hem oynuyoruz, siyasetçiler halkı, halk siyasetçileri.
Ne acıklıdır haber sitelerinin en çok okunan “haberleri” anketler. Yani halk da “oyun”un içinde (denebilir). Onun eğilimleri, değişimleri de siyasete taraf veriyor (sözde).
Bir ay evvel AKP atağa geçti, oy oranı bilmem kaç yükseldi, 15 gün evvel Kılıçdaroğlu fark attı, bir hafta evvel kilit parti HDP…
“Eyyyy karasızlar” bir an önce karar verir de bitsin bu “çile”.
“Eyyyy seçmenler” size tutarsız, saçma gelen her atağa müdahale edin de bitsin bu “absürtlük.”
@yavuzhalatt
NOTLAR:
[1] Ama böyle derseniz, neden şimdiye kadar yapmadığına da bir açıklama yapmanız gerekir.
[2] KOM Daire Başkanlığı, “Bu operasyonları yanlış anlamak ve yorumlamak kusurlu bir zekanın değil özürlü bir ruhun belirtisi” açıklaması yaptı. Kullanılan lisan, büsbütün bilgilendirme hedefli olmuş!
[3] Bu tıp “hatırlatmalar”, CHP kitlesi tarafından “haince” değerlendirmeye çok müsait elbette. Klasik tavır şu; “şimdi sırası mı? Tam AKP’yi köşeye sıkıştırmışken tam AKP’den iktidarı alacakken”… Tam da bu “hoşgörü”nün, CHP yöneticilerini hesap vermez, tutarsız ve “başıboş” hale getirdiğinin farkında olsalar!
[4] Bu durumdan sosyalistlerin muaf olduğu da söylemez. Legallik arayışı, çoğalma baskısı, toplumsal ilgileri geliştirme muhtaçlığı; solcuları da kitlenin nabzına şerbet vermeye “itiyor”. AKP tersliğini altında toplayacak bir şemsiye oluşturulamayınca Atatürk’e sarılınıyor. Bkz 10 Kasım. Cumhuriyeti “göklere çıkarmak” ya da “yerin dibine batırmak”, ikisi de solculuk ismine yapılabiliyor. Bkz 29 Ekim.
[5] Bir de HDP açıklaması sayesinde İYİP ziyaretini. Sağ olsun solcu medyamız da her şeyden haberdar ediyor bizi bu arada! CHP ile ne görüşmüş AKP’liler?
[6] Meral Akşener’in siyasi hayatındaki ilkesizliklerinin dökümünü çıkarmak gerekmiyor, zati Akşener’in kederi de unsur falan değil. Aniden afallayan AKP ve MHP seçmenine karşı “Kürt düşmanlığını” sahipsiz bırakmamak.
